Personeel en organisatie

Arbeidsmarktontwikkelingen 2024

De voorgaande jaren was er sprake van veel onzekerheid in de arbeidsmarkt en die onzekerheid zal de komende jaren naar verwachting nog blijven.. De beperkte banengroei volgend jaar kan zelfs halveren. In 2024 neemt de werkgelegenheidsgroei minder snel toe vanwege de lagere economische groei (1,4% basisscenario CPB) en de aanhoudende personeelstekorten.

Omdat de mensen die beschikbaar zijn op de arbeidsmarkt bijna allemaal volledig zijn ingezet, zorgt dit ervoor dat er op de arbeidsmarkt bijna geen ruimte meer is voor verdere groei. De druk van aanhoudende personeelstekorten stimuleert bedrijven om vol in te zetten op automatisering, robotisering en andere manieren om de arbeidsproductiviteit te laten toenemen. Het openbaar bestuur heeft vooral te maken met afschalen van de personeelsbezetting na de extra inzet in verband met corona.

De krapte wordt weliswaar iets minder, maar blijft aanwezig in beroepsgroepen als techniek, industrie, bouw, zorg en ICT. Dit komt omdat personeelskrapte grotendeels structurele oorzaken heeft, zoals vergrijzing, ontgroening, deeltijdwerk en mismatch (CBS: Bevolking | Vergrijzing).

Westland als aantrekkelijk werkgever

Door de aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt zal Westland extra inspanningen moeten blijven leveren in het aantrekken en behouden van medewerkers. Hiertoe heeft de organisatie zich voor de komende jaren gecommitteerd aan Opdrachtgericht werken om zo een resultaatgerichte, wendbare en lerende organisatie neer te zetten. Naast deze organisatiedoelen wordt ook ingezet op de thema’s hybride werken, duurzame inzetbaarheid/vitaliteit en het inzetten op talent en ontwikkeling. Na de zomer van 2023 zal Strategische Personeels Planning (SPP) worden opgestart. SPP zal de organisatie helpen om een toekomstbestendige organisatie te worden. Vanuit een organisatieanalyse worden organisatiebrede ontwikkelingen, strategische opleidingsplannen, wervingsstrategie, BLOEI/gesprekscyclus en HR plannen opgewerkt. Elk cluster en team zal gaan werken met SPP en kijken naar ontwikkelingen op korte termijn (1-2 jaar) en middellange termijn (3-4 jaar). Omdat er een andere manier van werven noodzakelijk is in deze krappe arbeidsmarkt, is de focus aan het verschuiven naar het aanboren van nieuw talent op basis van vaardigheden en competenties en mensen op een laagdrempelige wijze kennis te laten maken met de organisatie. Verder wordt er gekeken naar het anders organiseren van werk door het schuiven van taken en creëren van nieuwe functies, schrappen van taken die niet noodzakelijk zijn, kijken of werknemers meer uren kunnen werken, deeltijdwerken mogelijk maken of langer willen doorwerken na de AOW gerechtigde leeftijd. Daarnaast is het essentieel om medewerkers te binden en te boeien door middel van aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden en faciliteiten, zorgvuldige inwerktrajecten, ontwikkeling- en groeimogelijkheden te bieden en vitaliteitsplannen te maken.

Technische ontwikkelingen

Sinds begin 2023 maakt de organisatie gebruik van het personeelsinformatietool Youforce met een bijbehorende app waarop de medewerker bijvoorbeeld eenvoudig verlof kan aanvragen of declaraties kan indienen. Youforce biedt ook weer mogelijkheden om een nieuw Werving & Selectiesysteem op te nemen, wat de nieuwe wijze van werven ten goede zal komen. Dit wordt momenteel verder uitgewerkt.

Om het hybride werken na de coronaperiode goed te kunnen blijven faciliteren, is een onderzoek gedaan naar de techniek (bricks en bites) en is daarnaast gekeken naar gedrag en sociale cohesie. Hier zijn aanbevelingen uitgekomen waar een werkgroep verder mee aan de slag gaat.

Garantiebanen

Vanaf 2015 is de Wet Banenafspraak en quotum arbeidsbeperkten in werking getreden. Het doel van deze wet is om iedereen met arbeidsvermogen naar werk toe te leiden, bij voorkeur naar regulier werk. In de wet zijn quota opgenomen. In 2026 moeten 100.000 banen gerealiseerd zijn in het bedrijfsleven en 25.000 banen bij de overheid (inmiddels wil het kabinet de regels voor de banenafspraak en de quotumregeling simpeler maken, de quotumheffing is opgeschort in ieder geval tot 1 januari 2026).
De gemeente Westland biedt als werkgever graag mensen met een beperking een kans op de arbeidsmarkt door binnen de organisatie aan de slag te gaan. Momenteel hebben we voor zo’n 11,5 fte aan garantiebanen gerealiseerd. De afgelopen jaren heeft Corona en daarbij het volledig thuiswerken en de opgelegde maatregelen negatieve invloed gehad op de realisatie van garantiebanen bij Westland. Het streven om jaarlijks 3 extra banen te creëren is daardoor niet gerealiseerd. Het eerder gestelde doel van 33 garantiebanen (23,43 fte) in 2024 zal dan ook niet worden gerealiseerd en is daarom bijgesteld naar 24 garantiebanen (circa 17 fte) voor het einde van 2024.

Formatie, loonsom en externe inhuur

De loonsom neemt in 2024 fors toe, dit komt voornamelijk doordat de stelpost CAO-stijging in 2023 al verwerkt is in de loonbudgetten, en in 2024 opnieuw is aangevuld om een eventuele CAO-stijging op te kunnen vangen. De formatie neemt in 2024 licht toe door de verdeling van de stelpost versterken organisatie die met de begroting 2023 is ingesteld. Deze is in 2024 licht hoger dan in 2023. Deze stelpost neemt tot 2025 nog verder toe, om hierna op een gelijk niveau te blijven. Deze stelpost dient omgezet te worden in formatie. Hier is in de berekening van het aantal Fte's rekening mee gehouden.

De inhuur op het P-budget is in 2023 hoog. De noodzaak tot inhuur wordt nog steeds veroorzaakt door met name de krapte op de arbeidsmarkt. Voor 2024 is er wel de ambitie om de inhuur te verminderen. Dit willen we realiseren door onder andere continue steviger gaan inzetten op de werving van personeel en daarnaast het opstarten van een Strategische Personeelsplanning. Om hier beter op te kunnen sturen, ligt het mandaat ten aanzien van inhuur vanaf 2023 bij de concerndirectie.

Ontwikkeling loonkosten (bedragen x € 1.000)	2023	2024	2025	2026	2027
Loonsom organisatie	85.233	90.576	92.063	92.063	92.063
Aantal Fte organisatie	969	973	988	988	988
Gemiddelde loonsom per Fte	88	93	93	93	93