Voor het realiseren van de doelen van de gemeente zijn investeringen vaak noodzakelijk. Van een investering is sprake als het gaat om een uitgave waarvan het nut zich over meerdere jaren uitstrekt. Een investering moet een minimale waarde hebben om geactiveerd te kunnen worden. Als een investering kleiner is dan € 50.000, wordt deze niet geactiveerd. De uitgaven worden dan direct ten laste van de exploitatie gebracht. Uitzonderingen zijn de gronden en terreinen, die altijd geactiveerd worden, en de voorbereidingskosten. Hiervoor geldt een minimale waarde van € 25.000 voor activeren.
Het Meerjaren Investeringsplan 2024-2027 is in bewerking. Het MIP nieuwe stijl, dat in december aan uw raad wordt aangeboden, geeft u een realistisch beeld van het investeringsvolume en de daaruit voortvloeiende kapitaallasten vanaf het boekjaar 2024 en verder. In deze begroting zijn de investeringen conform de begroting 2023-2026 opgenomen. In feite gaat het in deze begroting om een beleidsarm hoofdstuk. In de raadsvergadering van 13 december 2023 heeft u desgewenst uitgebreid de gelegenheid met ons college over het dan geactualiseerde MIP van gedachten te wisselen.
Investeringsvolume
Het totale investeringsvolume van het MIP 2023-2026 geeft het volgende beeld:
(bedragen x € 1.000)
|
Investeringen van bruto naar netto (per programma) |
2023 |
2024 |
2025 |
2026 |
|
A. Bruto investeringen |
|
|
|
|
|
1. Ruimtelijke ordening |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
2. Volkshuisvesting |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
3. Gebiedsontwikkeling |
295 |
3.065 |
102 |
104 |
|
4. Mobiliteit en economie |
233 |
250 |
0 |
0 |
|
5. Zorg, welzijn en cultuur |
2.250 |
0 |
0 |
0 |
|
6. Openbare orde en veiligheid |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
7. Sport, onderwijs en recreatie |
25.607 |
19.524 |
12.161 |
7.348 |
|
8. Openbare ruimte |
25.079 |
31.979 |
30.138 |
22.224 |
|
9. Politiek en bestuur |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
10. Financiën en algemene dekkingsmiddelen |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
11. Organisatie en overhead |
3.960 |
6.035 |
663 |
1.941 |
|
Totaal bruto investeringen |
57.424 |
60.853 |
43.064 |
31.617 |
|
|
|
|
|
|
|
B. Netto investeringen (inclusief bijdragen derden) |
|
|
|
|
|
1. Ruimtelijke ordening |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
2. Volkshuisvesting |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
3. Gebiedsontwikkeling |
295 |
3.065 |
102 |
104 |
|
4. Mobiliteit en economie |
233 |
250 |
0 |
0 |
|
5. Zorg, welzijn en cultuur |
2.250 |
0 |
0 |
0 |
|
6. Openbare orde en veiligheid |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
7. Sport, onderwijs en recreatie |
25.607 |
19.524 |
12.161 |
7.348 |
|
8. Openbare ruimte |
23.349 |
30.315 |
29.385 |
21.446 |
|
9. Politiek en bestuur |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
10. Financiën en algemene dekkingsmiddelen |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
11. Organisatie en overhead |
3.960 |
6.035 |
663 |
1.941 |
|
Totaal netto investeringen (incl. bijdragen derden) |
55.694 |
59.189 |
42.311 |
30.839 |
|
|
|
|
|
|
|
C. Aanwending reserves voor investeringen |
|
|
|
|
|
1. Ruimtelijke ordening |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
2. Volkshuisvesting |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
3. Gebiedsontwikkeling |
0 |
2.500 |
0 |
0 |
|
4. Mobiliteit en economie |
233 |
250 |
0 |
0 |
|
5. Zorg, welzijn en cultuur |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
6. Openbare orde en veiligheid |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
7. Sport, onderwijs en recreatie |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
8. Openbare ruimte |
320 |
1.900 |
0 |
0 |
|
9. Politiek en bestuur |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
10. Financiën en algemene dekkingsmiddelen |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
11. Organisatie en overhead |
1.700 |
115 |
0 |
0 |
|
Totaal aanwending reserves voor investeringen |
2.253 |
4.765 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
D. Investeringen gedekt door tarieven |
|
|
|
|
|
1. Ruimtelijke ordening |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
2. Volkshuisvesting |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
3. Gebiedsontwikkeling |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
4. Mobiliteit en economie |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
5. Zorg, welzijn en cultuur |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
6. Openbare orde en veiligheid |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
7. Sport, onderwijs en recreatie |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
8. Openbare ruimte |
5.559 |
5.467 |
10.027 |
3.659 |
|
9. Politiek en bestuur |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
10. Financiën en algemene dekkingsmiddelen |
|
0 |
0 |
0 |
|
11. Organisatie en overhead |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Totaal investeringen gedekt door tarieven |
5.559 |
5.467 |
10.027 |
3.659 |
|
|
|
|
|
|
|
E. Netto investeringen |
|
|
|
|
|
1. Ruimtelijke ordening |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
2. Volkshuisvesting |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
3. Gebiedsontwikkeling |
295 |
565 |
102 |
104 |
|
4. Mobiliteit en economie |
|
0 |
0 |
0 |
|
5. Zorg, welzijn en cultuur |
2.250 |
0 |
0 |
0 |
|
6. Openbare orde en veiligheid |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
7. Sport, onderwijs en recreatie |
25.607 |
19.524 |
12.161 |
7.348 |
|
8. Openbare ruimte |
17.470 |
22.948 |
19.358 |
17.787 |
|
9. Politiek en bestuur |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
10. Financiën en algemene dekkingsmiddelen |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
11. Organisatie en overhead |
2.260 |
5.920 |
663 |
1.941 |
|
Totaal netto investeringen (excl. bijdragen derden, aanwendingen reserves en investeringen dekking via tarieven) |
47.882 |
48.957 |
32.284 |
27.180 |
A Bruto investeringen
Bij bruto investeringen wordt geen rekening gehouden met een eventuele dekking uit de reserves, de tarieven of bijdragen van derden. De totaal geplande bruto investeringen voor het jaar 2023 bedragen afgerond € 57,0 miljoen.
Dit investeringsvolume is exclusief de reeds eerder beschikbaar gestelde kredieten, die nog worden afgerond in deze begrotingsperiode.
B Netto investeringen (inclusief bijdragen derden)
Bij de netto investeringen wordt per programma de investeringen minus de bijdragen van derden vermeld. Voor investeringen op grond van het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) geldt dat aanspraak wordt gedaan op de voorziening toekomstige vervanging riolering, die is gevormd uit de rioleringsheffing. Bij sommige investeringen wordt een bijdrage van derden ontvangen. In de onderstaande tabel wordt een overzicht van de geraamde bijdragen van derden gegeven:
(bedragen x € 1.000)
|
Investeringsbijdragen van derden |
2023 |
2024 |
2025 |
2026 |
|
1. Vergroten rotonde Zwethlaan |
500 |
0 |
0 |
0 |
Ad. 1 Vergroten rotonde Zwethlaan
De provincie is trekker van het project. Het project wordt aangemeld voor het Mobiliteitsfonds.
C Aanwending reserves voor investeringen
Bij sommige investeringen wordt (deels) in de dekking voorzien door aanwending van reserves. Gedurende de afschrijvingsperiode van de investering wordt de reserve naar evenredigheid aangewend. Het gaat om de volgende investeringen:
(bedragen x € 1.000)
|
Aanwending reserves voor investeringen |
2023 |
2024 |
2025 |
2026 |
|
1. Metropolitane fietspaden Naaldwijk/Den Haag |
233 |
250 |
0 |
0 |
|
2. Rotonde Zijtwende |
100 |
400 |
0 |
0 |
|
3. Mutatie N213: Geluidproblematiek Dijkweg |
220 |
0 |
0 |
0 |
|
4. Investeringen via investeringsfonds |
0 |
4.000 |
0 |
0 |
|
5. Nieuwbouw gemeentewerf |
1.700 |
115 |
0 |
0 |
D Investeringen dekking via tarieven
Jaarlijks wordt investeringen gedaan, waarbij de dekking van de kapitaallasten in de tarieven is opgenomen. Het gaat hierbij om investeringen voor rioleringswerkzaamheden en afvalinzameling.
(bedragen x € 1.000)
|
Investeringen dekking via tarieven |
2023 |
2024 |
2025 |
2026 |
|
Totaal investeringen |
6.789 |
7.131 |
10.780 |
4.437 |
Vervangings- en nieuwe investeringen
In de onderstaande tabellen zijn de vervangings- en nieuwe investeringen opgenomen van het MIP. Hierbij is een kolom voor het jaar 2021 toegevoegd, omdat de investeringen uit dit jaar de kapitaallasten voor het jaar 2022 bepalen. Een aantal investeringen zijn opgesplitst in een A, B, C en D onderdeel. Dit betreffen investeringen, die een verband met elkaar hebben, maar afzonderlijk uitgevoerd kunnen worden. De afschrijvingstermijnen voor deze onderdelen bedragen 50, 25, 15 en 5 jaar.
(bedragen x € 1.000)
|
Vervangings- en nieuwe investeringen |
Inv. bruto 2022 |
Inv. bruto 2023 |
Inv. bruto 2024 |
Inv. bruto 2025 |
Inv. bruto 2026 |
Inv. bruto cum. |
Inv. netto cum. |
|
Vervangingsinvesteringen |
1.742 |
26.310 |
28.880 |
24.787 |
14.910 |
96.629 |
92.204 |
|
Nieuwe investeringen |
10.975 |
31.114 |
31.973 |
18.277 |
16.707 |
109.046 |
108.546 |
|
Totaal nieuwe investeringen |
12.717 |
57.424 |
60.853 |
43.064 |
31.617 |
205.675 |
200.750 |
|
Vervangingsinvesteringen |
Inv. Bruto 2022 |
Inv. Bruto 2023 |
Inv. Bruto 2024 |
Inv. bruto 2025 |
Inv. Bruto 2026 |
Inv. bruto cum. |
Inv. Netto cum. |
|
Projectnaam |
|||||||
|
Afvalinzameling |
|
|
|
|
|
|
|
|
Vervanging inzamelmiddelen |
0 |
510 |
762 |
651 |
661 |
2.584 |
2.584 |
|
ICT |
|
|
|
|
|
||
|
Vervanging adm. werkstations |
650 |
75 |
75 |
75 |
0 |
875 |
875 |
|
Graf. werkstations/laptops |
0 |
0 |
0 |
0 |
1.500 |
1.500 |
1.500 |
|
Vervanging printers |
0 |
100 |
0 |
50 |
0 |
150 |
150 |
|
Vervanging telefooncentrale |
200 |
0 |
0 |
0 |
0 |
200 |
200 |
|
Vervanging mobiele telefoons |
0 |
75 |
900 |
75 |
75 |
1.125 |
1.125 |
|
Vervanging datacenter |
0 |
200 |
100 |
200 |
100 |
600 |
600 |
|
Vervanging netwerkcomponenten |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Primaire softwarepakketten |
0 |
100 |
100 |
100 |
100 |
400 |
400 |
|
Beschoeiing |
|
|
|
|
|
||
|
Aanbrengen beschoeiingen |
0 |
276 |
329 |
268 |
273 |
1.146 |
1.146 |
|
Wegen en verkeer |
|
|
|
|
|
||
|
Bruggen en kunstwerken |
0 |
675 |
609 |
4.139 |
1.914 |
7.337 |
7.337 |
|
Verhardingen |
0 |
8.729 |
6.180 |
3.002 |
1.793 |
19.704 |
19.704 |
|
Vervangen VRI’s |
0 |
20 |
50 |
0 |
0 |
70 |
70 |
|
Vervangen straatmeubilair |
0 |
75 |
65 |
69 |
70 |
279 |
279 |
|
Zettingsproblematiek |
0 |
0 |
730 |
105 |
0 |
835 |
835 |
|
Vervanging damwanden |
0 |
1.551 |
2.068 |
2.124 |
189 |
5.932 |
5.932 |
|
Vervanging duikers |
0 |
303 |
577 |
376 |
443 |
1.699 |
1.699 |
|
Openbare verlichting |
|
|
|
|
|
||
|
Openbare verlichting |
0 |
491 |
704 |
635 |
484 |
2.314 |
2.314 |
|
Groen en recreatie |
|
|
|
|
|
||
|
Speelplaatsenplan |
0 |
700 |
1.000 |
1.000 |
1.300 |
4.000 |
4.000 |
|
Groenvoorziening |
0 |
931 |
1.757 |
1.189 |
1.738 |
5.615 |
5.615 |
|
Bouwgrondexploitatie |
|
|
|
|
|
||
|
Ruimtelijke aanpak projecten |
0 |
100 |
100 |
102 |
104 |
406 |
406 |
|
Riolering |
|
|
|
|
|
||
|
GRP vervangingswerken A |
0 |
4.649 |
4.173 |
8.918 |
2.598 |
20.338 |
20.338 |
|
GRP vervangingswerken B |
0 |
332 |
582 |
301 |
301 |
1.516 |
0 |
|
GRP vervangingswerken C |
0 |
25 |
48 |
25 |
50 |
148 |
0 |
|
GRP vervangingswerken D |
0 |
873 |
1.034 |
427 |
427 |
2.761 |
0 |
|
Onderwijshuisvesting |
|
|
|
|
|
||
|
Onderwijshuisvesting |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Vervanging gymzaal Heenweg |
150 |
1.090 |
0 |
0 |
0 |
1.240 |
1.240 |
|
Sport en recreatie |
|
|
|
|
|
||
|
Renovatie sportvelden |
0 |
337 |
344 |
351 |
358 |
1.390 |
1.390 |
|
Vervanging kunstgrasvelden |
0 |
0 |
1.370 |
0 |
0 |
1.370 |
1.370 |
|
Sportaccommodaties |
742 |
200 |
100 |
100 |
0 |
1.142 |
1.142 |
|
Begraafplaatsen |
|
|
|
|
|
||
|
Begraafplaatsen |
0 |
388 |
208 |
212 |
216 |
1.024 |
1.024 |
|
Gladheidsbestrijding |
|
|
|
|
|
||
|
Gladheidsbestrijding |
0 |
95 |
55 |
130 |
50 |
330 |
330 |
|
Tractie |
|
|
|||||
|
Tractie |
0 |
110 |
160 |
163 |
166 |
599 |
599 |
|
Gemeentewerven |
|
|
|
|
|
||
|
Vervangende nieuwbouw gemeentewerf |
0 |
3.300 |
4.700 |
0 |
0 |
8.000 |
8.000 |
|
Totaal vervangingsinvesteringen |
1.592 |
26.460 |
28.880 |
24.787 |
14.910 |
96.629 |
92.204 |
|
Nieuwe investeringen |
Inv. Bruto 2022 |
Inv. Bruto 2023 |
Inv. Bruto 2024 |
Inv. Bruto 2025 |
Inv. Bruto 2026 |
Inv. bruto cum. |
Inv. Netto cum. |
|
Projectnaam |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wegen en verkeer |
|
|
|
|
|
|
|
|
Parkeren Monster |
175 |
250 |
0 |
0 |
0 |
425 |
425 |
|
Gem. bijdrage Wippolderlaan |
0 |
0 |
0 |
0 |
7.600 |
7.600 |
7.600 |
|
Herontwikkeling Naaldhorstlocatie |
1.060 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1.060 |
1.060 |
|
Twee metropolitane fietspaden |
0 |
233 |
250 |
0 |
0 |
483 |
483 |
|
Vergroten rotonde Zwethlaan |
0 |
800 |
1.300 |
0 |
0 |
2.100 |
1.600 |
|
Grootschalige activiteiten |
0 |
393 |
401 |
409 |
417 |
1.620 |
1.620 |
|
Verkeersonveiligheid |
|
|
|
|
|
|
|
|
Vergroten Rotonde Zijtwende |
0 |
100 |
2.800 |
0 |
0 |
2.900 |
2.900 |
|
Investeringsfonds; Erasmusverbinding |
0 |
0 |
1.500 |
0 |
0 |
1.500 |
1.500 |
|
Mobiliteitsinvesteringen |
0 |
500 |
0 |
1.500 |
0 |
2.000 |
2.000 |
|
Centrumplan Monster |
0 |
195 |
465 |
0 |
0 |
660 |
660 |
|
Investeringsfonds: centrumplannen |
0 |
0 |
2.500 |
0 |
0 |
2.500 |
2.500 |
|
Metropolitane fietsroutes |
0 |
400 |
2.300 |
2.900 |
1.300 |
6.900 |
6.900 |
|
Water |
|
|
|
|
|
|
|
|
Calamiteitenberging Westland |
0 |
1.513 |
2.125 |
1.300 |
0 |
4.938 |
4.938 |
|
Onderwijshuisvesting |
|
|
|
|
|
|
|
|
IHP (onderwijskundige vernieuwing en uitbreiding) |
8.880 |
19.680 |
17.510 |
11.710 |
6.990 |
64.770 |
64.770 |
|
Semi permanente huisvesting |
160 |
0 |
0 |
0 |
0 |
160 |
160 |
|
Grond en fundering Molensloot |
550 |
0 |
0 |
0 |
0 |
550 |
550 |
|
Investeringsfonds; Islamitische school |
150 |
0 |
0 |
0 |
0 |
150 |
150 |
|
Sport |
|
|
|
|
|
|
|
|
Ontwikkeling sportpark De Lier |
0 |
1.600 |
0 |
0 |
0 |
1.600 |
1.600 |
|
Sportpark De Lier |
0 |
2.700 |
200 |
0 |
0 |
2.900 |
2.900 |
|
Cultuur |
|
|
|
|
|
|
|
|
Herontwikkeling De Noviteit |
0 |
2.250 |
0 |
0 |
0 |
2.250 |
2.250 |
|
Riolering |
|
|
|
|
|
|
|
|
Operationeel waterplan |
0 |
400 |
532 |
458 |
400 |
1.790 |
1.790 |
|
Gebouwen |
|
|
|
|
|
|
|
|
Duurzaam MOP |
0 |
100 |
90 |
0 |
0 |
190 |
190 |
|
Totaal nieuwe investeringen |
10.975 |
31.114 |
31.973 |
18.277 |
16.707 |
109.046 |
108.546 |
Kapitaallasten
De investeringen worden over het verwachte aantal gebruiksjaren geëxploiteerd. De jaarlijkse lasten, die daaruit voortvloeien bestaan uit kapitaallasten. Deze kapitaallasten hebben betrekking op de tijdens de gebruiksduur optredende waardevermindering (afschrijvingskosten) en de financiering (rentekosten). In de beleidsnota Activa 2017 is vastgelegd op welke wijze de kapitaallasten van investeringen worden berekend.
Aanvang van de afschrijvingen vindt in beginsel plaats in het jaar volgend op het jaar waarin het actief in gebruik wordt genomen. Voor de bepaling van de afschrijvingstermijnen wordt uitgegaan van de tabel van de afschrijvingstermijnen, die als bijlage bij de Financiële verordening 2021 is gevoegd. Binnen de gemeente Westland is afschrijven op basis van de lineaire methode gebruikelijk.
Aan geactiveerde kapitaaluitgaven wordt in principe de omslagrente (zie paragraaf financiering) toegerekend. Deze rentekosten worden aan de hand van een in de nota Uitgangspunten Begroting bepaald percentage verdeeld over de taakvelden in verhouding tot de boekwaarden op 1 januari van het begrotingsjaar.
Stelpost ‘Sturen op kapitaallasten’
Een deel van de kapitaallasten heeft geen effect op het begrotingssaldo, aangezien die worden gedekt door de reserves Maatschappelijk Nut/Economisch Nut of worden opgevangen binnen de gesloten circuits afval, riolering en bouwgrondexploitatie. De overige bijstellingen resulteren jaarlijks voornamelijk in een verschuiving van de uitvoering naar het eerstvolgend begrotingsjaar. Hierdoor ontstaat een "boeggolf" aan doorgeschoven investeringen. In de begroting is hierdoor een meerjarig oplopende stelpost "sturen op kapitaallasten" in de begroting opgenomen.
In de primaire begroting 2022 is de stelpost kapitaallasten voor 2023 reeds volledig ingevuld. Door aanpassingen en verschuivingen van investeringen is ook de resterende stelpost voor 2024 nu volledig ingevuld. Echter, de stelpost loopt in 2025 juist verder op en ook in 2026 is er een toename. De toename in 2026 is (deels) te verklaren doordat nu de kapitaalasten zichtbaar worden van de geplande investeringen met een afronding in 2025 (de kapitaallasten gaan in na het jaar van afronden). In voorgaande jaren werd de stelpost mede ingevuld door rentevoordelen in de financieringsmiddelen als gevolg van de aanhoudend lage rentestand. Dit vertaalde zich in een jaarlijkse verlaging van de omslagrente (de omslagrente is onderdeel van de kapitaallasten die voortvloeien uit investeringen). Het omslagpercentage heeft nu naar het zich laat aanzien de bodem bereikt (omslagpercentage 2023 is 1,3%. De kosten voor toekomstig nieuw aan te trekken langlopende financiering worden nu ingeschat op 1,35%. Daarmee wordt verwacht dat in de komende jaren het omslagpercentage weer geleidelijk zal gaan stijgen. Door de provincie wordt in het kader van het financieel toezicht al enige jaren niet meer toegestaan om een taakstellende stelpost kapitaallasten als structureel dekkingsmiddel te gebruiken. Hierdoor worden onze (meerjarige) begrotingssaldi in de beoordeling ten behoeve van een structureel sluitende begroting negatief bijgesteld door de provincie. Dit is geen wenselijke situatie. Teneinde te komen tot een (ook in de optiek van de provincie) structureel sluitende begroting is in de begroting 2023-2026 de resterende stelpost afgeboekt.